การฝึกลูกสุนัขให้ขับถ่ายเป็นที่

การฝึกลูกสุนัขให้ขับถ่ายเป็นที่

ปัญหาการเลี้ยงสัตว์ไม่ว่าจะเป็น แมว หรือ สุนัข ไว้ ในบ้านในฐานะสมาชิกภายในบ้าน ปฏิเสธไม่ได้เหมือนกันเรื่องความสกปรกที่เกิดขึ้นจากการขับถ่ายของ เจ้าตูบ ที่ไม่เป็นที่เป็นทาง ไม่ถูกที่ถูกเวลา ส่งกลิ่นที่ไม่พึงปรารถนา

เจ้าของ สุนัข บางท่านแก้ปัญหาด้วยการเลี้ยงสุนัขไว้ภายในนอกบ้าน (เพราะรําคาญ) บางท่านที่เลี้ยงลูกสุนัขอาจจะสงสารเจ้าตูบน้อยที่ต้องปล่อยให้มันอยู่นอก บ้านลําพัง ความจริงปัญหาการถ่ายของเจ้าตูบสามารถฝึกฝนได้ โดยเฉพาะเจ้าตูบน้อย เมื่อมันโตแล้วมันจะไม่สร้างปัญหาให้หรอก การฝึกฝนการขับถ่ายของลูกสุนัขที่ดีควรจะต้องมีความเข้าใจเกี่ยวกับพฤติกรรม การขับถ่าย (elimination behavior) ของสุนัขเสียก่อนพฤติกรรมการขับถ่ายในสุนัขเกี่ยวข้องกับการถ่ายปัสสาวะและ อุจจาระเพื่อกําจัดของเสียของร่างกาย รวมทั้งยังเกี่ยวข้องกับพื้นผิว (texture) และบริเวณที่สุนัขชอบเป็นพิเศษที่จะใช้ในการปฏิบัติภาระกิจประจํ าวัน ท่าทางการขับถ่าย(body postures) ความสามารถในการควบคุมกล้ามเนื้อหูรูด (sphincter capability) ความจุของกระเพาะปัสสาวะและลําไส้ใหญ่ เหล่านี้ล้วนมีผลต่อพฤติกรรมการขับถ่าย การขับถ่ายปัสสาวะและอุจจาระของเจ้าตูบเกิดใหม่จะถูกกระตุ้นโดยการเลีย บริเวณอวัยวะเพศและทวาร แม่สุนัขมักจะเลียและกินอุจจาระและปัสสาวะของลูกสุนัขทั้งหมด เจ้าตูบน้อยแรกเกิดช่วงอายุ ๑-๒ สัปดาห์แรกอาจจะเริ่มขับถ่ายเองได้ แต่แม่สุนัขมักจะกินหมด ในสัปดาห์ที่ ๓ ของชีวิตเจ้าตูบน้อยเริ่มจะขยับขยายย้ายตัวเองออกไปขับถ่ายนอกรัง อายุประมาณ ๕ สัปดาห์ เจ้าตูบน้อยจะเริ่มขับถ่ายปัสสาวะและอุจจาระในที่ประจํ า ลูกสุนัขอายุประมาณ ๘ สัปดาห์ครึ่งเป็นช่วงที่ลูกสุนัขเลือกสถานที่ที่จะขับถ่ายเป็นประจําแล้ว ลูกสุนัขจะเริ่มเลือก หรือชอบพื้นผิว หรือสิ่งปูรองที่มันจะใช้ปฏิบัติภาระกิจของมัน ท่าการขับถ่ายของลูกสุนัขเพศผู้และเพศเมียมีความแตกต่างกัน ตั้งแต่ที่เจ้าตูบน้อยมีอายุประมาณ ๒ เดือน ลูกสุนัขเพศผู้เพศผู้มักจะยืนถ่ายหรือเอนไปข้างหน้า (lean forward) ในขณะที่ถ่ายปัสสาวะ ส่วนลูกสุนัขเพศเมียมักจะนั่งยองๆ (sguat) เจ้าตูบเพศผู้จะเริ่มถ่ายปัสสาวะด้วยการยกขาหลัง เมื่ออายุประมาณ ๔-๖ เดือน ส่วนเจ้าตูบเพศเมียจะถ่ายปัสสาวะด้วยท่านั่งยอง ๆ ไปจนสาวเลย (ธรรมชาติสอนให้เรียบร้อยตั้งแต่เด็กๆ) เจ้าตูบน้อยเริ่มที่จะสามารถควบคุมการขับถ่ายได้เมื่ออายุประมาณ ๒-๓สัปดาห์ ลูกสุนัขที่อายุ ๒-๓ สัปดาห์ จะมีกระเพาะปัสสาวะขนาดเล็กและมีความจุน้อย (จํากัด) เจ้าตูบน้อยๆ จึงต้องมีการถ่ายปัสสาวะบ่อยๆ อย่างน้อย ๖ ครั้งต่อวัน ในช่วงอายุ ๓-๖ สัปดาห์ลูกสุนัขเริ่มจะควบคุมการขับถ่ายทั้งปัสสาวะและอุจจาระได้มากขึ้น (อยู่ภายใต้จิตใจมากขึ้น) ความถี่การขับถ่ายจึงลดลง ข้อแนะนําที่จะกล่าวถึงต่อไปนี้จะสามารถทํ าให้การขับถ่ายของเจ้าตูบน้อยไม่เป็นปัญหาสําหรับท่านและเจ้าตูบน้อย แต่ต้องอาศัยการฝึกฝนและความอดทนของเจ้านายมัน

1. เลือกฝึกการขับถ่ายเจ้าตูบในช่วงอายุที่เหมาะสม ลูกสุนัขปกติที่มักจะนิยมซื้อมาเลี้ยงประมาณ ๔-๘ สัปดาห์ หรือ ๑ ถึง ๒ เดือน แต่ช่วงอายุที่เหมาะสมที่สุดที่จะฝึกฝนให้เจ้าตูบน้อยรู้จักขับถ่ายเป็นเวลา คือช่วงเวลาที่เจ้าตูบน้อยกําลังจะมีการพัฒนาความชอบในถานที่และพื้นผิวที่ มันชอบถ่ายเป็นประจําแล้ว ช่วงอายุนี้เจ้านายที่น่ารักของตูบน้อยต้องสอนเขาแล้วหล่ะว่าบริเวณไหน หรือพื้นผิว หรือสิ่งปูรองแบบไหนที่ตูบน้อยจะใช้เป็นห้องนํ้าได้ก่อนที่ตูบน้อยจะเริ่ม รู้สึกชอบสถานที่ที่จะใช้เป็นห้องนํ้าส่วนตัวเกิดขึ้น การดูแลอย่างใกล้ชิด จำกัดบริเวณเจ้าตูบและนํ าทางเจ้าตูบไปทําธุระส่วนตัวของมันได้งบความถี่ที่เหมาะสม(ตามช่วงอายุ) แต่นี้เจ้าตูบน้อยก็จะสามารถขับถ่ายได้อย่างถูกที่ถูกเวลาแล้ว เจ้าของสัตว์บางคนอาจจะกังวลว่า เราไม่ได้เลี้ยงตั้งแต่ตัวเล็กๆ และทํายังไง ปัญหานี้ไม่ต้องกังวลหรอก ถึงแม้เริ่มเลี้ยงเจ้าตูบที่มีอายุมากขึ้นมานิดนึง เราก็สามารถสอนเขาได้ เพราะตูบมี "หมอง" เรียนรู้ได้ แต่อาจจะต้องใช้เวลานานกว่าตูบน้อยๆ และต้องทําการสอนอย่างถูกวิธี ตามคําแนะนําครับ

2. นําลูกสุนัขออกไปขับถ่ายนอกบ้าน ขั้นแรกของการฝึกให้เจ้าตูบรู้จักเวลาและสถานที่ในการทําธุระส่วนตัวคือ ต้องนําเจ้าตูบน้อยออกไปถ่ายข้างนอกบ่อยๆ (ลูกสุนัขจะถ่ายบ่อยๆ โดยเฉพาะปัสสาวะเนื่องจากกระเพาะปัสสาวะมีขนาดเล็กๆ และการควบคุมยังทําได้ไม่ดี) เจ้าของลูกสุนัขจะต้องนํามันออกไปข้างนอกบ้านเพื่อไปขับถ่าย หลังการตื่นนอนทันที หรือหลังการเล่น (play session) หรือหลังการกินอาหาร ๑๕-๓๐ นาที รวมแล้วช่วงอายุสุนัข ๗ สัปดาห์ครึ่งถึงอายุ ๘ สัปดาห์ครึ่งควรนํ าเจ้าตูบน้อยออกไปขับถ่ายนอกบ้านประมาณ ๖-๘ครั้งต่อวัน (คงเป็นภาระพอสมควร จึงต้องบอกว่า การฝึกต้องมีความอดทนพอสมควร) เมื่อนําเจ้าตูบออกนอกบ้านแล้ว ควรให้มันได้ดม (sniff) และสํ ารวจสถานที่ที่มันจะขับถ่ายเสียก่อน โดยเจ้าของอาจจะต้องใช้สายจูงจับไว้ เจ้าของควรเลือกสถานที่ให้เจ้าตูบใช้เป็นห้องนํ้ าอย่างระมัดระวัง ควรหลีกเลี่ยงบริเวณที่มีสุนัขอื่นๆ ใช้ขับถ่ายเพื่อลดโอกาสที่จะติดพยาธิลําไส้ หรือโรคติดต่อ (infections disease) ให้เกิดขึ้นน้อยที่สุด ควรนํ าลูกสุนัขไปขับ
ถ่ายสถานที่เดิม ซํ้าๆกันเป็นประจํา เพราะกลิ่นที่มันเคยขับถ่ายเอาไว้ครั้งก่อนๆ จะช่วยกระตุ้นให้ลูกสุนัขถ่ายปัสสาวะ หรืออุจจาระได้ ลูกสุนัขอาจจะต้องใช้เวลา ๑๕-๒๐ นาทีสํารับการดมและสํารวจไปมาก่อนที่การขับถ่ายจะเกิดขึ้น การเคลื่อนที่เดินไปมา (สํารวจ) เป็นสิ่งที่มีความสําคัญต่อการกระตุ้นให้มีการขับถ่ายแต่ไม่ควรเล่นกับลูก สุนัขจนกว่ามันจะขับถ่ายเสร็จIแล้วขณะที่ลูกสุนัขกําลังถ่ายอุจจาระควรพูด กับลูกสุนัขด้วยคํา หรือวลีที่ซํ้าๆ กัน เช่น ฉี่เร็วตูบ ฉี่เร็วตูบเป็นต้น หรือให้รางวัลด้วย    คําชมเมื่อมันขับถ่าย ตูบน้อยจะเรียนรู้ได้เอง (แบบมีเงื่อนไข) ว่า เมื่อได้ยินวลี หรือคำนี้มันจะต้องขับถ่ายในเวลาและสถานที่ที่เหมาะสม หลีกลี่ยงการทำให้ลูกสุนัขเกิดความสับสน ด้วยการไม่เลือกใช้คําหรือวลีที่มีการใช้พูดคุยกับมันบ่อยๆ ในช่วงที่ไม่ได้ขับถ่าย การสอนให้ลูกสุนัขขับถ่ายบนวัสดุที่เตรียมให้พิเศษอาจจะเป็นอีกวิธีที่ควร ฝึกให้ลูกสุนัขได้เรียนรู้เหมือนกัน เพราะจะ
ทํา ให้เจ้าของมีความสะดวกขึ้น เช่น เมื่อมีอากาศเปลี่ยนแปลง หรือต้องการเก็บตัวอย่างปัสสาวะหรืออุจจาระ หรือเมื่อไปท่องเที่ยวเมื่อลูกสุนัขแสดงอาการที่จะขับถ่าย เจ้าของควรสอนให้ลูกสุนัขรู้จักการให้สัญญาณว่าต้องการออกไปนอกบ้าน เช่น อาจจะสอนให้มันสั่นกระดิ่งด้วยจมูกของมัน หรือใช้อุ้งเท้าเขี่ยเมื่อมันต้องการจะออกไปข้างนอกวิธีการนี้เจ้าของจะต้อง ช่วยเหลือให้มันแตะกระดิ่ง (ในขั้นแรกๆ ที่ฝึก) เสียก่อนและควรให้รางวัลกับลูกสุนัขด้วยการเปิดประตูให้มันและคํ าชม ควรช่วยเหลือลูกสุนัขสั่นกระดิ่งหรือเขี่ยกระดิ่ง หรือประตูและให้รางวัลด้วยการเปิดประตูซํ้ าๆ กันหลายๆ ครั้ง เพื่อสอนให้ลูกสุนัขใช้กระดิ่งเมื่อมันต้องการออกไปข้างนอก วิธีการอื่นๆ ที่จะสอนลูกสุนัขรูจ้ ักใหส้ ัญญาณ เมื่อมันต้องการจะออกไปข้างนอกคือ การใช้
คําถามเช่น ไปข้างนอกหรือ เจ้าตูบ การการะทําของ ลูกสุนัข จะเป็นตัวบอกเองว่ามันต้องการขับถ่ายหรือไม่ สุนัข บางตัวเรียนรู้ที่จะเห่า เพื่อเป็นการให้สัญญาณกับเจ้านายของมันว่ามันจะออกไปนอกบ้านเพื่อขับถ่าย

3. การให้รางวัลกับลูกสุนัข เจ้าของลูกสุนัขควรต้องให้รางวัลกับลูกสุนัข ในขณะที่มันกําลังขับถ่ายหรือ ทันทีที่มันถ่ายเสร็จ (ภายใน ๑๕ วินาทีและก่อนที่มันจะเดินไปที่อื่นและมีพฤติกรรมอื่นๆ มาแทรก)ไม่ควรให้รางวัลกับลูกสุนัขเมื่อมันกลับถึงบ้านแล้ว รางวัลที่เหมาะสมสําหรับลูกสุนัขอาจจะเป็นคำชม หรือเล่น  เป็นต้นด้วยวิธีการนี้จะเป็นการสอนให้สุนัขเรียนรู้ถึงความสัมพันธ์ของ รางวัลกับการออกไปขับถ่ายนอกบ้านบนพื้นผิวและบริเวณที่เหมาะหรือที่กําหนด ด้วยเหตุนี้เองเจ้าของสุนัขต้องออกไปข้างนอกกับสุนัขด้วยเสมอในช่วงการฝึก เพื่อเฝ้าดูพฤติกรรมการขับถ่ายของมัน ปัญหาการขับถ่ายของสุนัข (ไม่เป็นโรคติดเชื้อ) จะเกิดขึ้นเมื่อเจ้าของไม่ได้ออกไปกับสุนัข เพื่อทํ าให้มั่นใจว่า ลูกสุนัขออกไปถ่ายข้างนอกบ้านจริง เจ้าตูบอาจจะลักไก่ก็ได้ ทําให้การฝึกไม่สําเร็จตูบน้อยจึงขับถ่ายไม่เลือกที่

4. การดูแลลูกสุนัข เมื่ออยู่ในบ้าน ลูกสุนัขควรอยู่ในสายตาให้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ การใช้เชือกล่ามไว้ หรือการใช้กระดิ่งผูกคอจะทํ าให้เจ้าของทราบได้ว่า ลูกสุนัขอยู่ที่ไหน เมื่อเจ้าของไม่สามารถเฝ้าดูลูกสุนัขได้ ควรขังสุนัขไว้ในกรง ถ้าเป็นกรงขนาดใหญ่อาจจะต้องมีการแบ่งบริเวณ สํ าหรับใช้นอนกับขับถ่าย ธรรมชาติของลูกสุนัขรักความสะอาด มันจะไม่ถ่ายในที่ที่มันใช้นอน เจ้าของสุนัขจะต้องระลึกอยู่เสมอว่า ลูกสุนัขมีความจุของกระเพาะปัสสาวะและลํ าไส้ใหญ่จํ ากัด ดังนั้นการกักขังลูกสุนัขได้ระยะเวลานานโดยไม่มีการนํ าออกไปขับถ่ายในที่ที่เหมาะสม หรือกําหนด มันจะทํ าให้เลอะเทอะได้เมื่อเจ้าของลูกสุนัขออกไปนอกบ้านทั้งวันและปล่อยให้ลูก สุนัขอยู่ในบ้าน จึงเป็นสิ่งที่ยากที่จะให้มันถ่ายเป็นที่และเป็นเวลา ลูกสุนัขอายุ ๘-๑๒ สัปดาห์สามารถอยู่ได้ ๒-๔ ชั่วโมง โดยที่ไม่มีการขับถ่าย เมื่อลูกสุนัขถูกกักขังไว้ในช่วงเวลาที่ยาวนาน (กว่านี้) มันจึงมักจะขับถ่ายในที่ที่ขังมันอยู่ หรือบริเวณใดบริเวณหนึ่งในบ้าน ด้วยเหตุนี้ลูกสุนัขจึงเรียนรู้บริเวณและพื้นผิว หรือสิ่งปูรองที่มันชอบที่จะใช้ทํ าเป็นที่ขับถ่ายเมื่อการทิ้งสุนัขให้อยู่ตามลํ าพังเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เจ้าของสุนัขจะต้องเตรียมสิ่งปูรองและบริเวณที่ลูกสุนัขจะยอมขับถ่ายไว้ให้ มัน บริเวณที่ลูกสุนัขขับถ่าย เช่น กระดาษสามารถที่จะปูรองไว้ในกรง หรือบริเวณที่กักขังมันได้ แต่จะต้องมีพื้นที่เพียงพอสําหรับนอนให้ห่างจากพื้นที่ที่มันขับถ่ายของเสีย เมื่อเจ้าของอยูบ้านและมีการฝึกใช้เทคนิกฝึกให้ลูกสุนัขขับถ่ายบนกระดาษ (เพื่อให้สุนัขเรียนรู้การขับถ่ายเมื่อเจ้าของไม่อยู่) จะต้องนําลูกสุนัขออกไปขับถ่ายนอกบ้านบ่อย ๆ และไม่ควรฝึกให้ลูกสุนัขขับถ่ายในบ้าน (ขณะฝึก) โดยจะต้องไม่ให้มีแผ่นกระดาษวางกับพื้นให้ลูกสุนัขสามารถขับถ่ายได้และเจ้า ของจะต้องดูแลอย่างใกล้ชิด เมื่อลูกสุนัขมีอายุมากขึ้นเติบโตมากขึ้น การควบคุมการขับถ่าย (ปัสสาวะและอุจจาระได้มากขึ้นจะต้องค่อยๆ กําจัดสิ่งปูรอง(กระดาษ) ออกไปจากกรง หรือคอก ลูกสุนัขอายุ ๗-๙ เดือนจะสามารถอดกลั้นการขับถ่ายได้นาน ๘-๑๐ ชั่วโมงโดยที่ไม่ทํ าให้เลอะเทอะ แต่ถ้าเจ้าของสามารถจัดหาใครสักคนให้คอยดูแลลูกสุนัข นําลูกสุนัขออกไปนอก
บ้านก็จะเป็นสิ่งที่ดี แต่ถ้าไม่สามารถทําได้ควรกักสุนัขไว้ ให้รอไว้ เพื่อจะนํามันออกไปขับถ่ายให้เป็นเวลาก็เป็นสิ่งที่น่านําไปใช้เหมือนกัน

5. การให้อาหารและนํ้ ากับสุนัขในช่วงเวลาที่เหมาะสม ช่วงเวลาที่ให้นํ้ าและอาหารกับลูกสุนัขเป็นประจําทุกวันมีผลต่อการขับถ่ายของลูกสุนัข เวลาที่ให้อาหารกับลูกสุนัขแต่ละวันสามารถนํ ามาช่วยใช้ในการควบคุมเวลาการถ่ายของลูกสุนัขได้ เพราะเมื่อสุนัขกินอาหาร กระเพาะอาหารจะตึง (มีอาหารอยู่) จะมีผลทํ าให้ลําไส้ใหญ่มีการหดตัว การหดตัวนี้เป็นรีเฟร็กซ์ เรียกว่า gastrocolic reflex รีเฟร็กซ์นี้จะเกิดขึ้นภายใน ๑๐-๓๐นาทีหลังการกินอาหาร ลูกสุนัขจะต้องการขับถ่ายเมื่อนํามันออกไปนอกบ้าน เจ้าของจึงไม่ควรให้อาหารลูกสุนัขกินอย่างเต็มที่ถ้าต้องการใช้รีเฟร็กนี้ ฝึกการขับถ่ายของลูกสุนัขให้เป็นเวลา แต่การให้นํ้าควรให้อย่างเพียงพอกินได้ตลอดเวลา การให้นํ้ าลดลงกับลูกสุนัขอาจจะเป็นความคิดที่ไม่ถูกต้องนัก โดยเฉพาะช่วงที่มีอากาศร้อน โดยปกติสุนัขจะกินนํ้า ๖๐-๑๐๐ ซีซีต่อ ๑ กิโลกรัมของนํ้าหนักตัวต่อวัน ปริมาณของที่สุนัขต้องการยังผันแปรตามการ
ออกกําลังกายและภูมิอากาศ

6. การทําโทษลูกสุนัขเมื่อมันทําบ้านสกปรก การทํ าโทษลูกสุนัขที่ให้ผลทางปฏิบัติที่สุด (เข็ดหลาบ)จะต้องทําโทษให้เหมาะสมกับพฤติกรรมที่เราไม่ต้องการอย่างจริงจัง และควรทำโทษทันที เมื่อลูกสุนัขแสดงพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม รวมทั้งการขับถ่ายด้วย แต่เจ้าของมักจะไม่สามารถพบเห็นช่วงเวลาที่ลูกสุนัขขับถ่ายในที่ที่เจ้าของ ไม่ต้องการ แต่มักจะพบของเสียในภายหลังเป็นส่วนใหญ่ เมื่อเป็นเช่นนี้เจ้าของลูกสุนัขมักจะลาก หรือนําลูกสุนัขมาที่กองของเสียแล้วจับจมูกของมันไปดมดู หรือตําหนิลูกสุนัข หรือลงโทษการกระทำดังกล่าวไม่สามารถทำให้ลูกสุนัขขับถ่ายในที่ที่เหมาะสมได้ กลับจะทํ าให้เกิดผลเสียมากกว่า อาจจะทําให้ลูกสุนัขเกรงกลัวเจ้าของ กลัวเจ้าของลูกสุนัขเวลาร้องเรียกหาให้ลูกสุนัขให้ออกไปขับถ่ายนอกบ้าน หรือมักจะหลีกเลี่ยงการขับถ่ายต่อเจ้าของของมัน หรือเกรงกลัวสถานที่นั้นๆที่มันถูกทํ าโทษ การทํ าโทษที่ไม่เหมาะสมจะทําให้สุนัขเกิดความก้าวร้าวชนิดที่เกิดจากการปกป้องตัว เอง (defensive aggression) ได้ ดังนั้นหลายคนจึงอาจจะสงสัยว่า ควรจะทําอย่างไรเมื่อลูกสุนัขของพวกเขาขับถ่ายเลอะเทอะบ้าน เทคนิกการใช้เสียงที่ลูกสุนัขเกรงกลัว (aversive noise) เช่น เสียงการตอบเท้า หรือการส่งเสียงห้ามดังๆ ซึ่งจะทํ าให้ลูกสุนัขตกใจและไม่แสดงพฤติกรรมที่เจ้าของไม่ต้องการให้แสดงออกมา (รวมทั้งพฤติกรรมการขับถ่ายในที่ที่เราไม่ต้องการได้) หลังจากนั้นจึงเร่งรีบนําลูกสุนัขออกไปขับถ่ายนอกบ้านในที่ที่เหมาะสม หรือบนสิ่งปูรองที่เตรียมไว้ การตําหนิ หรือการว่ากล่าวเป็นสิ่งที่จําเป็นมากเมื่อลูกสุนัขเริ่มแสดงพฤติกรรมการขับ ถ่าย เช่น ดมและเดิน
วนเวียนไปในบริเวณที่ที่มันจะขับถ่าย และนี่คือเหตุผลที่ว่าทํ าไมการเฝ้าดูลูกสุนัขจึงเป็นที่สําคัญ (ในขณะฝึก)ลูกสุนัขบางตัวอาจจะแสดงพฤติกรรมที่ส่อว่าจะขับถ่ายเพียงช่วงเวลา สั้นๆ เท่านั้น หรือลูกสุนัขบางตัวอาจจะเพียงแค่หยุดการเคลื่อนไหวแล้วขับถ่ายแค่นั้น ไม่มีพฤติกรรมส่อนํ าก่อนการขับถ่ายก็ได้ การเฝ้าดูลูกสุนัขอย่างใกล้ชิดในช่วงการฝึก จะทําให้เจ้าของสามารถฝึกสอนลูกสุนัขขับถ่ายในที่ที่เหมาะสมและบนพื้นปูรอง ที่จัดเตรียมไว้

7. การทําความสะอาดบริเวณที่เลอะเทอะจากการขับถ่ายของลูกสุนัข การทําความสะอาดบริเวณที่สุนัขถ่ายเลอะเทอะ ซึ่งเป็นที่ที่ไม่เหมาะสมมีความสํ าคัญมากเช่นกัน อุจจาระ หรือปัสสาวะจะทําให้บริเวณที่ลูกสุนัขขับถ่ายมีกลิ่นติดอยู่ กลิ่นนั้นสามารถที่จะกระตุ้นให้ลูกสุนัขกลับไปถ่ายและทํ าให้บริเวณนั้นสกปรกได้อีกการทําความสะอาด เพื่อกําจัดกลิ่นออกให้หมดสิ้น จึงมีความจําเป็น

8. การฝึกสุนัขให้รู้จักขับถ่ายให้เป็นที่ถูกเวลาด้วยเทคนิกที่สูงขึ้นเมื่อลูก สุนัขเติบโตขึ้น พฤติกรรมการขับถ่ายของสุนัขที่ได้ผ่านการฝึกให้ถูกที่ถูกเวลาแล้ว และการขับถ่ายไม่สร้างปัญหาในการทํ าให้บ้านเรือนสกปรกซึ่งมักจะพบเห็นได้เมื่อลูกสุนัขมีอายุ ๔-๖ เดือน เจ้าของสุนัขควรนำสุนัขไปขับถ่ายในที่ที่ใหม่ บริเวณใหม่และสิ่งปูรองใหม่ เช่น สุนัขที่ถูกฝึกถ่ายในสนาม ควรฝึกให้ขับถ่ายในขณะที่อยู่ในสายจูง (leash) และสุนัขที่อยู่ในระหว่างการจูงเดิน ควรเปิดโอกาสให้มันขับถ่ายในสภาพที่มีการปลดสายจูงโดยอยู่ในพื้นที่ที่มี รั้วรอบของชิดเพราะถ้าสภาพบ้านพักของสุนัขมีการเปลี่ยนแปลง การฝึกลักษณะนี้จะช่วยลดปัญหาการถ่ายที่ทํ าให้เกิดความเลอะเทอะกับบ้านได้ การใช้คํ าพูด หรือวลีขณะที่ต้องการให้สุนัขแสดงพฤติกรรมนี้จะช่วยให้สุนัขรู้ได้ว่า เจ้าของต้องการให้ไปขับถ่ายในที่ที่ต้องการ

9. ความก้าวหน้าและปัญหาของการฝึก เจ้าของสุนัขบางรายจะรู้สึกว่า การฝึกทําได้ไม่สํ าเร็จ หรือรู้สึกท้อเมื่อการสอนให้ลูกสุนัขขับถ่ายให้ถูกที่ถูกเวลาใช้ระยะเวลา นานกว่าที่คิดไว้ โดยที่เจ้าของสุนัขเฝ้าดูลูกสุนัขฝึกสอนลูกสุนัขอย่างหนักก็ตาม แต่ลูกสุนัขเกือบทุกตัวสามารถผ่านการฝึกได้เป็นผลสํ าเร็จ เมื่ออายุได้ ๑๔-๒๐สัปดาห์ (๓ เดือนครึ่งถึง ๕ เดือน) แต่สุนัขบางตัวอาจจะใช้เวลาในการเรียนรู้นานกว่า ด้วยเหตุการหลายๆประการ สําหรับเจ้าของสุนัขที่มักจะไม่ค่อยอยู่กับบ้าน หรือไม่ได้อยู่กับสุนัขในแต่ละวันเวลานานๆ อาจจะต้องใช้เวลาการทํ าให้สุนัขของท่านเรียนรู้ที่นานขึ้นไปอีก การเรียนรู้การขับถ่ายให้ถูกที่ถูกเวลาจึงต้องใช้เวลานานกว่าที่ควรจะเป็น เหตุผลที่สําคัญเกิดจากความเอาใจใส่ของเจ้าของในขั้นตอนการเฝ้าดูแลลูกสุนัข และการนําลูกสุนัขออกนอกเบ้านไปขับถ่ายในที่ที่เจ้าของต้องการ เมื่อลูกสุนัขต้องการขับถ่ายเพราะไม่ใช่ลูกสุนัขทุกตัวจะสามารถเรียนรู้ที่ ให้สัญญาณที่บอกเจ้าของได้ว่ามันต้องการออกไปขับถ่ายนอกบ้าน สุนัขบางตัวอาจจะหยุดที่ประตูแค่นั้น ถ้าไม่มีใครนําหรือปล่อยมันออกนอกบ้านมันก็จะขับถ่ายที่ประตู นอกจากนี้การโรคบางชนิดอาจจะทําให้ลูกสุนัขขับถ่ายเลอะเทอะได้เช่นกัน แต่ถ้าการขับถ่ายของสุนัขที่ไม่ถูกที่ถูกเวลาทําให้เกิดความสกปรกเฉพาะแต่ เมื่อเจ้าของสุนัขไม่ ปัญหาสุนัขหงุดหงิดอารมณ์เสียเพราะถูกทิ้งให้อยู่ตัวเดียวตามลํ าพัง (ซึ่งเรียกว่า separationanxiety) อาจจะเป็นสาเหตุของปัญหาการขับถ่ายกรณีนี้ก็เป็นได้ สุนัขที่หงุดหงิดเมื่อถูกทิ้งให้อยู่ตามลํ าพังมักมีอาการอื่นร่วมด้วย อาจจะมีอาการทุกข์โศกเศร้า (distress) เพราะเจ้าของจากไป เช่น หอบสั่น (panting) ตื่นเต้น กระวนกระวายมากกว่าปกติและอาจจะส่งเสียงร้อง หรือเห่า หรืออาจจะทําลายข้าวของ เมื่อเจ้าของจากไปเป็นต้น การจะบอกว่าเป็น separation anxiety หรือไม่ก็คือ สุนัขจะไปถ่ายในบ้านเมื่อเจ้าของอยู่ด้วย รายละเอียดเกี่ยวกับความเครียดจากการปล่อยให้สุนัขอยู่ตามลําพังและทําให้ เกิดปัญหาทางพฤติกรรมจะได้มีการกล่าวถึงในโอกาสต่อไป

คําแนะนําดัง กล่าวนี้ เป็นเพียงการฝึกสอนลูกสุนัข ต้องอาศัยความอดทน ความตั้งใจและความละเอียดอ่อน ซึ่งเป็นผลมาจากความรักของเจ้าของมีให้กับเจ้าตูบตัวน้อยๆ จึงจะทํ าให้การฝึกสอนให้ผลสํ าเร็จได้ แต่ทั้งนี้มีปัญหาทางด้านอื่นๆ อีก เช่น โรค หรือปัญหาทางพฤติกรรมทํ าให้เกิดปัญหาการขับถ่ายไม่เป็นที่ไม่ถูกเวลาได้เหมือนกัน เพราะปัญหานี้ในสุนัขที่โตแล้วพบเป็นปัญหาได้มากถึง ๑๕-๒๔ เปอร์เซ็นต์ นับว่ามากพอสมควร

ขอขอบคุณ

 

ผศ.วิราช   นิมิตสันติวงศ์
ภาควิชาสรีรวิทยา คณะสัตวแพทยศาสตร์
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

 

อ่านบทความสัตว์เลี้ยง สุนัข หมา แมวเพิ่มเติมได้ที่นี้